Chapitres de la version latine insulaire des Gesta Romanorum

← Présentation

La version latine insulaire des Gesta Romanorum connaît 101 chapitres différents. Leurs incipits diffèrent considérablement de ceux de la version continentale, leurs contenus généralement moins. Les titres anglais employés par Philippa Bright dans son édition (2019) remontent à John Alexander Herbert (1910) qui les traduisit assez fidèlement de l’allemand selon l’édition de Hermann Oesterley (1872). La liste ci-après suit l’ordre des chapitres de l’édition d’Oesterley. Son numéro est suivi de celui de l’édition de Bright qui sert aussi de référence pour l’incipit. L’orthographe des lettres i, j, u et v a toutefois été adaptée à leur valeur phonétique. Les noms propres et l’adjectif Romana sont en majuscule. La seconde phrase, séparée par un point de la première dans l’édition de Bright, a enfin été transformée en relative précédée d’une virgule. Bright édite 101 chapitres d’après Oxford BL, MS Douce 31 (D1), numéroté de 1 à 101, puis en appendice d’après d’autres manuscrits 18 chapitres supplémentaires, souvent sans équivalence dans le corpus d’Oesterley. Par commodité, ils sont numérotés dans la continuité de l’édition principale de 102 à 119. L’équivalence avec un chapitre de l’Historia Septem Sapientum est marquée par HSS, les chapitres sans équivalence chez Oesterley par AL pour histoire exclusivement anglolatine.

  • Concordance inversée des chapitres avec les numéros de Bright avant ceux d’Oesterley (cf. Bright 2019, p. cv-cvii) : 1/196, 2/256, 3/61, 4/101, 5/74, 6/151, 7/102, 8/99, 9/107, 10/134, 11/86, 12/71, 13/105, 14/67, 15/66, 16/57, 17/73, 18/193, 19/87, 20/20, 21/273, 22/130, 23/121, 24/274, 25/70, 26/132, 27/275, 28/128, 29/59, 30/110, 31/HSS12, 32/HSS2, 33/58, 34/17, 35/62, 36/243, 37/164, 38/168, 39/63, 40/60, 41/129, 42/55, 43/85, 44/212, 45/83, 46/194, 47/189, 48/195, 49/50, 50/45, 51/64, 52/73, 53/30-68, 54/120, 55/171, 56/20, 57/16-117, 58/9, 59/10, 60/14, 61/112, 62/113, 63/116, 64/91, 65/139, 66/140, 67/141, 68/216, 69/81, 70/172, 71/189, 72/101, 73/167, 74/131, 75/77, 76/70, 77/82-276-AL1, 78/277, 79/278, 80/279, 81/200, 82/250, 83/119, 84/251, 85/72, 86/270, 87/5, 88/2, 89/3, 90/4, 91/6, 92/28, 93/11, 94/217, 95/281, 96/AL2, 97/7, 98/8, 99/282, 100/249, 101/283, 102/60, 103/AL3, 104/AL4, 105/AL5, 106/AL6, 107/AL7, 108/AL8, 109/3, 110/4, 111/5, 112/AL9, 113/182, 114/AL10, 115/16-192, 116/AL11, 117/AL12, 118/AL13, 119/16-A114

Chapitres

  • Ch. 2/88 (Zwei Brüder, Onkel/Uncle and Father) : Antonius in civitate Romana regnavit qui statuit
  • Ch. 3/89 (Zweimal hinabstürzen/Hurled from Rock) : Lenticulus in civitate Romana regnavit prudens valde qui statuit
  • Ch. 3/109 (Zweimal hinabstürzen/Hurled from Rock) : Refert idem libro primo Declamacione tercio quod lex fuit.
  • Ch. 4/90 (Zwei Frauen entführt/Two Women Ravished) : Eufemnianus in civitate Romana regnavit prudens valde qui statuit.
  • Ch. 4/110 (Zwei Frauen entführt/Two Women Ravished) : Idem eodem libro Declamatione quinto erat lex quod.
  • Ch. 5/87 (Räubertochter/Pirat’s Daughter) : Antonius in civitate Romana regnavit qui cum semel per mare navigabat.
  • Ch. 5/111 (Räubertochter/Pirat’s Daughter) : Idem libro primo Declamacione sexto quidam raptus a piratis.
  • Ch. 6/91 (Totem Manne folgen/Suicide Attempted) : Frendricus in civitate Romana regnavit in cujus imperio erat quidam miles.
  • Ch. 7/97 (Bruderneid/Prodigal Son’s Child) : Dunstanus in civitate Romana regnavit in cujus imperio erat quidam miles generosus.
  • Ch. 8/98 (Statuen bestehlen/Statues Robbed) : Donatus in civitate Rorama regnavit qui fieri in templo fecit tres imagines.
  • Ch. 9/58 (Sohn stellt Vater nach/Son Plots Father) : Cesar in civitate Romana regnavit prudens valde qui puellam.
  • Ch. 10/59 (Ring der Vergessenheit/Girdle of Forget) : Frendricus civitate Romana regnavit qui diu erat sine uxore.
  • Ch. 11/93 (Giftnahrung/Poison Maiden) : Alexander in civitate Romana regnavit et tam fortis erat.
  • Ch. 14/60 (Vater oder Mutter folgen/Mother Left) : Dorotheus in civitate Romana regnavit qui statuit pro lege.
  • Ch. 16/119 (Sarkophag/Sarcophagus) : … habui. Nam illa que commedit vel expendit homo in vita sua.
  • Ch. 17/34 (Abibas/Five Services) : Eufemianus in civitate Romana regnavit prudens valde qui statuit pro lege.
  • Ch. 20/56 (Redde/Birthday Prophecy) : Dolfinus in civitate Romana regnavit qui tantum unicam filiam.
  • Ch. 30/53 (Triumph/Cockcrows) : Felliculus in civitate Romana regnavit qui statuit pro lege.
  • Ch. 45/50 (Schießen/Shooting at Corpse) : Poleminus in civitate Romana regnavit qui uxorem acceperat.
  • Ch. 50/49 (Zaleucus/Zaleucus) : Cesar in civitate Romana regnavit prudens valde qui dives erat valde.
  • Ch. 55/42 (Justitia – Pax/Four Heavenly Sisters) : Agios in civitate Romana regnavit qui habebat quatuor filias.
  • Ch. 57/16 (Focus/Focus the Smith) : Apolonius in civitate Romana regnavit qui statuit pro lege.
  • Ch. 57/117 (Focus/Focus the Smith) : Apolonius in civitate Romana regnavit qui statuit pro lege.
  • Ch. 58/33 (Drei Wahrheiten, frei/Three Truths) : Lampadius in civitate Romana regnavit prudens valde et super omnia misericors erat.
  • Ch. 59/29 (Jovinianus/Proud Emperor) : Iovinianus in civitate Romana regnavit prudens valde in temporalibus.
  • Ch. 60/40 (Spielball/Aglaes) : Pompeius in civitate romana regnavit prudens valde qui habebat filiam.
  • Ch. 60/102 (Spielball/Atalanta) : Exemplum bonum de uno rege qui habebat filiam nimis pulchram.
  • Ch. 61/3 (Socrates heiratet/Socrates married) : Leo imperator in civitate Romana regnavit qui habuit filiam pulcram.
  • Ch. 62/35 (Florentina/Facundia) : Mamertinus in civitate Romana regnavit valde in cujus imperio erat.
  • Ch. 63/39 (Ariadne/Labyrinth) : Sardinius in civitate Romana regnavit prudens valde et possessio eius multa.
  • Ch. 64/51 (Hemd, drei Zoll/Shirt Made of Linen) : Archillaus in civitate Romana reganvit prudens valde et miro modo formosus.
  • Ch. 66/15 (Waffen aufhängen/Bloody Shirt) : Fredericus in civitate Romana regnavit prudens valde qui tantum unicam filiam habebat.
  • Ch. 67/14 (Weiser folgt dem Narren/Wise Man, Fool) : Folliculus in civitate Romana regnavit prudens valde et misericors et justus.
  • Ch. 68/53 (Hähne/Cockcrows) : Felliculus in civitate Romana regnavit qui statuit pro lege.
  • Ch. 70/25 (Drei Fragen Andronicus/Seven Riddles) : Andronius imperator in civitate Romana regnavit potens in potencia.
  • Ch. 70/76 (Drei Fragen Andronicus/Three Tasks) : Antonius in civitate Romana regnavit prudens valde qui filiam pulcrm habebat.
  • Ch. 71/12 (Lahmer und Blinder/Lame and Blind) : Pompejus in civitate Romana regnavit prudens valde.
  • Ch. 72/85 (Weinfässer/Wine Casks) : Calepodius in civitate Romana regnavit qui pulcram puellam in uxorum accepit.
  • Ch. 73/17 (Hundert Groschen/Hundred Shillings) : Lenoppus in civitate Romana regnavit qui inter ceteras virtutes.
  • Ch. 74/5 (Narrenapfel/Golden Ball) : Frendicus in civitate Romana regnavit prudens valde qui tantum unicam filiam habuit.
  • Ch. 75/52 (Drei Witwen/Three Widows) : Saturninus in civitate Romana regnavit prudens valde qui tres filias habebat.
  • Ch. 77/75 (Schön und hässlich/Fair and Ugly) : Domicianus in civitate Romana regnavit prudens valde et possessio ejus multa.
  • Ch. 81/69 (Gregorius/Romance of Gregory) : Eufemianus civitate Romana regnavit dives valde, qui tantum unicum filium et unicam filiam habebat.
  • Ch. 82/77 (Störchin/) : Andronicus in civitate Romana regnavit qui inter omnia bona mundi melodiam ciconie dilexit.
  • Ch. 83/45 (Eber ohne Herz/Boar without a Heart) : Cesar in civitate romaua regnavit prudeus valde qui quandam forestam habebat.
  • Ch. 85/43 (Goldene Angel/Golden Fischbook) : Theodosius in civitate Romana regnavit prudens valde qui ante omnia bona mundi melodiam cithere elegit.
  • Ch. 86/11 (Kerkergespräch/De quinque ministeriis) : Betoldus in civitata Romana regnavit prudens valde qui statuit pro lege.
  • Ch. 87/19 (Narben zeigen/Scars Shown) : Agios in civitate Romana regnavit prudens valde et belicosus.
  • Ch. 91/64 (Der Faulste/Laziest) : Polemius civitate Romana regnavit qui tres filios habebat.
  • Ch. 99/8 (Kröte und Schlange/Toad and Serpent) : Lucius imperator in civitate Romana regnavit prudens valde in cujus imperio.
  • Ch. 101/4 (Freude ohne Ende/Ganterus) : Gayterus in civitate Romana regnavit prudens valde et in omnibus timens Deum.
  • Ch. 101/72 (Freude ohne Ende/Ganterus) : Gauterus in civitate Romana regnavit prudens valde et possessio ejus fuit multa.
  • Ch. 102/7 (Wachsbild/Wax Image) : Felicianus in civitate Romana regnavit in cujus imperio erat.
  • Ch. 104/79 (Androclus/) : Mirenus in civitate Romana regnavit qui uxorem pulcram desponsaverat.
  • Ch. 104/112 : Almius in civitate Romana regnavit que inter omnia bona mundi.
  • Ch. 105/13 (Rügenglocke/Bell of Justice) : Adrianus in civitate Romana regnavit qui post pauca tempora.
  • Ch. 107/9 (Percute hic/Percute hic) : Dioclicianus in civitate Romana regnavit in cujus imperio erat.
  • Ch. 110/30 (Eustachius (Placidus)/Wife, Children Lost) : Averois in civitate Romana regnavit prudens valde.
  • Ch. 112/61 (Vater heilen, Mutter nicht/Father Cured) : Gorgonius civitate Romana regnavit qui juvenculam generosam.
  • Ch. 113/62 (Turnier/Princess Seduced) : Omas civitate Romana regnavit prudens valde et habebat filiam.
  • Ch. 116/63 (Stiefkind und rechtes Kind/Son and Stepson) : Alipodius in civitate Romana regnavit prudens valde et possessio ejus multa.
  • Ch. 117/57 (Untreue gegen Erretter/Ravisher Preferred) : Damascenus civitate Romana regnavit qui statuit pro lege.
  • Ch. 119/83 (Ingratus und Guido/Grateful Beasts, Ungrateful Man) : Caclides in civitate Romana regnavit prudens valde et super omnia erat misericors.
  • Ch. 119/94 (Ingratus und Guido/) : Leuncius in civitate Romana regnavit qui cum semel/Ciclades in civitate Romana regnavit prudens valde.
  • Ch. 120/54 (Jonathas, drei Wunschdinge/Jonathas) : Godfridus in civitate Romana regnavit prudens valde qui tres pueros habebat quos multum dilexit.
  • Ch. 121/23 (Nachtigall töten/Nightigale Killed) : Caclides in civitate Romana regnavit in cujus imperio.
  • Ch. 124/20 (Halb geritten/Father Sheltered) : Adrianus in civitate Romana regnavit qui statuit pro lege.
  • Ch. 128/28 (Totensiegel/Dead Man’s Seal) : Andronicus in civitate Romana regnavit prudens valde et justus in omnibus.
  • Ch. 129/41 (Freundesprobe/Friendship Tested) : Domicianus in civitate Romana regnavit prudens valde in cujus imperio
  • Ch. 130/22 (Freundliche Worte/Soft Words) : Anselmus imperator in civitate Romana regnavit prudeus valde qui in finibus imperii.
  • Ch. 131/74 (Den Armen das Reich/Lordship Given) : Fulgentius civitate Romana regnavit qui miro modo populum suum dilexit.
  • Ch. 132/26 (Aussatz vorgespiegelt/Leprosy Induced) : Bononius imperator in civitate Romana regnavit prudens valde.
  • Ch. 134/10 (In Waffen begraben/Arms from the Tomb) : Titus imperator in civitate Romana regnavit prudens valde unde statuit pro lege.
  • Ch. 139/65 (Basilisk/Basilisk) : Alexander in civitate Romana regnavit potens valde qui quandam civitatem regis.
  • Ch. 140/66 (Drei Urteile/Sentence Irrevocable) : Eraclius civitate Romana regnavit qui statuit pro lege.
  • Ch. 141/67 (Schlange und Milch/Serpent and Milk) : Fulgencius civitate Romana regnavit prudens valde in cujus imperio.
  • Ch. 151/6 (Aussatz aus Neid/Leprosy Given) : Fredericus in civitate Romana regnavit prudens valde in cujus imperio
  • Ch. 164/37 (Fünf Narren/Five Fools) : Plebeus in civitate Romana regnavit in cujus imperio.
  • Ch. 167/73 (Drei Weisheiten lehren/Archer and Nightingale) : Boennius civitate Romana regnavit prudens valde et possessio ejus multa.
  • Ch. 168/38 (Honig/Unicorn) : Perleamus in civitate Romana regnavit prudens valde unde inter omnia bona.
  • Ch. 171/55 (Egypten und Baldach/Two Friends) : Eulopius in civitate Romana regnavit qui inter omnes virtutes multum dilexit amorem et concordiam.
  • Ch. 172/70 (Guido und Tyrius/Guy of Warwick) : Josias civitate Romana regnavit qui erat debellator fortis qui quemdam militem dilexerat cui nomen erat Tirius.
  • Ch. 182/113 (Kaisertochter, Seneschall/False Guardian) : Nobilissimus quondam rex unicam filiam habuit.
  • Ch. 189/47 (Gnade/Foster-child, Wolf) : Polemius in civitate Romana regnavit qui statuit pro lege.
  • Ch. 189/71 (Gnade/Foster-child, Eagle) : Polemius in civitate Romana regnavit prudens valde qui filiam regis Tunice.
  • Ch. 192/115 (Sarkophag/Sarcophagus) : … habui. Nam illa que commedit vel expendit homo in vita sua.
  • Ch. 193/18 (Sieben Jahre treu/Seven Years’ Troth) : Polencius in civitate Romana regnavit prudens valde et possessio ejus multa.
  • Ch. 194/46 (Bratfisch/Plaice, Three Petitions) : Alexander in civitate Romana regnavit prudens valde et possessio ejus multa.
  • Ch. 195/48 (Fleischpfand/Pound of Flesh) : Selestinus in civitate Romana regnavit prudeus valde qui habebat filiam pulcram.
  • Ch. 196/1 (Baumerbe/Tree Legacy) : Anselmus in civitate Romana regnavit prudens valde qui portabat scutem de argento.
  • Ch. 200/81 (Drache durch Löwen entfernt/Crucified Lion) : Darius in civitate Romana regnavit prudens valde qui quandam civitatem habebat.
  • Ch. 212/44 (Strick/Cords) : Polemius in civitate Romana regnavit prudens valde qui habebat unicam filiam.
  • Ch. 216/68 (Löwenhochzeit/Lion and Emperor) : Archilaus civitate Romana regnavit qui in senectute quandam puellam.
  • Ch. 217/94 (Sohn zerfleischt sich/Son Tears Himself) : Flosculus in civitate Romana regnavit qui habebat filium.
  • Ch. 243/36 (Götter wählen/Choice of Gods) : Sardonius in civitate Romana regnavit in cujus imperio erat.
  • Ch. 249/100 (Hildegarde/Chaste Empress) : Gerelaus in civitate Romana regnavit prudensvalde qui filiam regis Ungarie in uxorem acceperat que erat pulcra et oculis omnium graciosa et in omnibus operibus plena misericordia.
  • Ch. 250/82 (Asyl, Nachtigall/Refuge in Palace) : Menelaus in civitate Romana regnavit qui erat misericors valde.
  • Ch. 251/84 (Sohn an Feindestochter/Whale, Three Caskiets) : Anselinus in civitate Romana regnavit qui filiam regis multum pulcram atque oculis hominum graciosam in uxorem accepit.
  • Ch. 256/2 (Straußei/Ostrich Chick) : Dioclicianus in civitate Romana regnavit prudens valde qui inter omnia.
  • Ch. 270/86 (Pferdewiehern/Horse’s Neigh) : Pancracius in civitate Romana regnavit qui quandam puellam in uxorem accepit.
  • Ch. 273/21 (Lear/Lear) : Theodosius in civitate Romana regnavit prudens valde et potens in potencia.
  • Ch. 274/24 (Feuerlärm, Trunk/Fire-alarms) : Antonius imperator in civitate Romana regnavit prudens valde qui statuit pro lege.
  • Ch. 275/27 (Schachspiel, Reichsteilung/Chess, Realm Divided) : Antonius imperator in civitate Romana regnavit prudens valde qui multum cum canibus.
  • Ch. 276/77 (Brunnen gegen Trunkenheit/Well Water Cures Drunkenness) : Andronicus in civitate Romana regnavit.
  • Ch. 277/78 (Nach Reichtum heiraten/Vengeance4 Deferred) : Teobaldus in civitate Romana regnavit qui statuit pro lege.
  • Ch. 278/79 (Androclus, Variante/Lamp only Virgi) : Mirenus in civitate Romana regnavit qui uxorem pulcram desponsaverat.
  • Ch. 279/80 (Frau nach der Reinigung/Serpents Suckled) : Olimpius in civitate romaua regnavit valde qui virginem in uxorem accipiebat.
  • Ch. 280/92 (Unter der Entehrten büßen/Ravisher Denounced) : Lampadius in civitate Romana regnavit qui statuit pro lege.
  • Ch. 281/95 (Bad im Blut des Geliebten/Bath of Blood) : Fronomius in civitate Romana regnavit qui habebat quandam mulierem pulcram in uxorem½.
  • Ch. 282/99 (Feuer und Wasser bewahren/Fire and Water Ready) : Omas in civitate Romana regnavit prudens valde qui quandam puellam.
  • Ch. 283/101 (Fridolin/Fridolin) : Mamertinus in civitate Romana regnavit qui filium fratris sui cum eo tenebat quem multum dilexit cui nomen erat Fulgencius qui singulis diebus ei de potu propinavit.
  • Ch. HSS 2/32 (Hund/Dog and Serpent) : Cesar in civitate regnavit prudens valde in cujus imperio erat.
  • Ch. HSS 12/31 (Amatores/3 Gallants Entrapped) : Plebeus in civitate Romana regnavit prudens valde, qui statuit pro lege.
  • Ch. AL1/77 (Ø/Well Water Cures) :
  • Ch. AL2/96 (Ø/Fountain Revives) :
  • Ch. AL3/103 (Ø/Fable of the Trees) :
  • Ch. AL4/104 (Ø/Mother Suckled) :
  • Ch. AL5/105 (Ø/Thrice Brave) :
  • Ch. AL6/106 (Ø/Princess Ravished) :
  • Ch. AL7/107 (Ø/Madman Cured) :
  • Ch. AL8/108 (Ø/Giraffe) :
  • Ch. AL9/112 (Ø/Two Princes Born) :
  • Ch. AL10/114 (Ø/Ravisher Sues) :
  • Ch. AL11/116 (Ø/Gratefuld Knight) :
  • Ch. AL12/117 (Ø/City of Virtuous) :
  • Ch. AL13/118 (Ø/Roman Oracle) :
  • Ch. AL14/119 (Ø/Exiled Son and Knight) :